อาจารย์เจษฎ์ ชี้รีบแถลงข่าวเร็วไป ไม่รอผลตรวจว่าพบ ยาเค จริงหรือเปล่า?

ยาเค — อาจารย์เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ โพสต์ผ่านเฟซบุ๊กเพจ อ๋อ มันเป็นอย่างนี้นี่เอง by อาจารย์เจษฎ์ จากกรณี ผลตรวจสารออกมาเป็นสีม่วงจริงๆ มันแปลว่าอะไรได้บ้าง ? โดยระบุว่า

“คือเมื่อวานนักข่าวโทรมาสัมภาษณ์ขอความเห็นเกี่ยวกับกรณีที่มีข่าวจับกุมยาเคตามีน 11.5 ตัน ที่ทางคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด (ป.ป.ส.) ยึดเป็นของกลาง … แต่ภายหลังพบว่าเป็นสารไตรโซเดียมฟอสเฟตนั้น ว่าเป็นไปได้อย่างไร ?

จริงๆ ผมก็อ่านข่าวเรื่องนี้จากหลายสำนักข่าว แต่รายละเอียดของข่าวก็ยังค่อนข้างสับสน เขียนไม่ค่อยตรงกัน … และล่าสุดได้ข่าวว่า เช้านี้ 9:30 น รัฐมนตรีจะแถลงข่าวชี้แจงเรื่องนี้อีกครั้ง ซึ่งก็คงต้องรอฟังว่าเป็นยังไงกันแน่

เรื่องนี้เริ่มจากก่อนหน้านี้ ที่ไต้หวันตรวจยึดสารที่ขนมาจากไทยทั้งหมด 16 ตัน มียาเคตามีนปะปนมาจำนวน 300 กิโลกรัม (อีกคน บอกว่าไต้หวันได้ยึดสาร 600 กว่ากระสอบ เจอเคตามีน 12 กระสอบ)
ป.ป.ส. เลยไปค้นโกดังที่ จ.ฉะเชิงเทรา และยึดสารที่คาดว่าเป็นสารเสพติดจำนวน 476 กระสอบ และทำการตรวจสอบด้วยน้ำยาพิสูจน์สารเสพติด ผลออกมาเป็นสีม่วง ทำให้เชื่อว่าเป็นสารเสพติดประเภทเคตามีน
แต่เมื่อนำสารตัวอย่างส่งตรวจในห้องแล็บ แต่กลับไม่พบสารเสพติด แต่เป็นสาร “ไตรโซเดียมฟอสเฟต” ที่เอาไว้ใส่ในนมไม่ให้นมตกตะกอน ไม่เป็นสารเสพติด และสามารถครอบครองได้ (ในข่าวบอกว่า ลักษณะทางกายภาพของสารไตรโซเดียมฟอสเฟตและยาเคตามีนนั้น เป็นผลึกสีขาวที่คล้ายคลึงกัน)
ถ้ามีข้อมูลแค่นี้ ก็เป็นไปได้ 2 ทางคือ
4.1 ในกระสอบที่เจ้าหน้าที่เปิดสุ่มตรวจนั้น มีการผสมกันทั้งสารไตรโซเดียมฟอสเฟต และสารเคตามีน (เพื่อหลอกตาเจ้าหน้าที่ และเมื่อนำส่งถึงประเทศปลายทาง ค่อยมาสกัดแยกสารเอาไปขายอีกที) จึงทำให้ชุดตรวจหาสารเสพติดแสดงผลออกมาเป็นสีม่วงได้
ซึ่งถ้าเป็นเช่นนั้นจริง ผลตรวจในห้องปฏิบัติการ ก็ต้องเจอสารเสพติดบนเปื้อนอยู่บ้าง … แต่ตรงนี้ รายงานข่าวล่าสุด ยังสับสนอยู่ว่า มีการตรวจเจอสารในห้องปฏิบัติการบ้างหรือไม่

4.2 เกิดปัญหาผลบวกปลอมหรือ false positive เพราะชุดตรวจสารเสพติดแบบภาคสนามนั้น มักใช้วิธีการให้สารสีที่เป็นตัวอินดิเคเตอร์ในชุดตรวจ เปลี่ยนสีไปปฏิกิริยาเคมีแบบง่ายๆ ที่วางไว้ ไม่ใช่เป็นการตรวจหาตัวสารโดยตรงแบบทำในห้องปฏิบัติการ
ตัวอย่างเช่น ถ้าสารไตรโซเดียมฟอสเฟต ซึ่งมีปริมาณของฟอสเฟตอยู่สูงมาก ไปทำให้ปฏิกิริยาเคมีของชุดตรวจสารเสพติดนั้นเกิดการเปลี่ยนประจุของไอออนโคบอลต์ที่อยู่ในชุด จนกลายเป็นสีน้ำเงินได้ ก็จะเกิดผลบวกปลอมขึ้น

ซึ่งถ้าเป็นเช่นนั้นจริง ก็สามารถพิสูจน์ได้ง่ายๆโดยการเอาสารไตรโซเดียมฟอสเฟต มาทดสอบกับชุดตรวจภาคสนามของ ปปส. นี้ว่าเปลี่ยนสีหรือเปล่าให้ชาวบ้านดู .. ถ้าเปลี่ยนสีได้จริง ก็เป็นข้อต้องระวังเอาไว้ ในอนาคต